Geïntegreerd zorgaanbod voor ouderen met verslavingsproblematiek
Bij Antes wordt hard gewerkt aan een nieuwe stap in de zorg voor ouderen: een geïntegreerd zorgaanbod voor ouderen met verslavingsproblematiek in het volgend jaar nieuw te openen Behandelcentrum Watermolen in Capelle aan den IJssel. Hiermee krijgt een groep cliënten die in het verleden vaak tussen wal en schip viel eindelijk passende behandeling.
Verslaving onder ouderen krijgt steeds meer aandacht. Waar vroeger de focus vooral lag op jongeren en volwassenen, blijkt ook bij ouderen alcohol- en middelengebruik vaak een groot probleem. “We zien dat mensen soms pas na hun pensioen vastlopen,” vertelt Nelly van der Gaarden, huisarts en verslavingsarts bij Antes. Veel ouderen hebben jarenlang een ‘gewoon’ leven geleid. Problemen ontstaan regelmatig pas na de pensioenleeftijd. Ineens valt de structuur weg: geen werk, meer vrije tijd, en soms verlies van een partner. Dat maakt de stap naar dagelijks drinken kleiner. Alcohol is het meest voorkomende middel, al zien we ook andere problematiek. Het behandelen van ouderen vraagt om andere afwegingen en meer tijd in de behandeling.”
Integrale zorg
Binnen Antes is er een aantal jaar geleden bewust gekozen om de behandeling van verslaving en psychiatrie ook voor ouderen met elkaar te integreren. En dat is een goede keuze geweest, vindt ouderenpsychiater Sandor de Graaf: “We zagen verslaving bij ouderen altijd wel voorbijkomen, maar het waren losse gevallen. Door de integrale behandeling van verslaving en psychiatrie bij Antes kunnen we goed oppakken. Met name detoxbehandelingen nemen nu een belangrijk deel in, maar het gaat verder: we gaan bouwen aan een compleet zorgaanbod waarin verslaving een geïntegreerd onderdeel wordt van de ouderenpsychiatrie.”
Ook Nelly is enthousiast: “Het mooie is dat we nu écht vorm kunnen geven aan goede verslavingsbehandeling voor ouderen. Bij deze doelgroep spelen vaak ook somatische problemen. Iemand met een alcoholprobleem kun je niet zomaar opnemen in een algemeen ziekenhuis, dat vraagt om een gespecialiseerde aanpak.”
Tegenwoordig werkt één team samen aan alle aspecten van de zorg: psychiatrisch, somatisch en verslavingsgerelateerd. Nelly: “Verslaving staat niet los, het is onderdeel van iemands leven en gezondheid. Door zorg te combineren, kunnen we nu veel meer betekenen.”
Nieuwe afdeling op de Watermolen
In het tweede kwartaal van 2026 opent het nieuwe Behandelcentrum Watermolen in Capelle aan den IJssel. Daar komt een vleugel speciaal voor ouderen met verslavingsproblemen. De afdeling biedt een compleet programma met dagstructuur, therapie, dagbesteding en medische zorg. Een belangrijk voordeel is dat de kliniek, deeltijdbehandeling en polikliniek straks op één locatie zitten. Nelly: “Dat maakt de overgang na ontslag veel soepeler. Cliënten zien dezelfde behandelaren terug, op dezelfde plek. Continuïteit is enorm belangrijk voor herstel.”
Meer dan alcohol
Op dit moment ligt de nadruk vooral op alcohol, verreweg de meest voorkomende verslaving bij ouderen. Toch wil Antes het aanbod uitbreiden. Sandor: “We merken dat detox bij alcohol vaak goed werkt: mensen herstellen lichamelijk en bouwen weer conditie op. Bij cocaïne of andere drugs ligt dat ingewikkelder. In de nieuwe kliniek kunnen we ook voor deze groep passende zorg ontwikkelen. Behandelcentrum Watermolen wordt één van de eerste klinieken waar de geïntegreerde behandeling van verslaving en psychiatrie echt op ouderen is toegespitst. Zo kunnen we kwaliteit en intensiteit van behandeling vergroten. Dat biedt meer kans op herstel.”
Mooi werk
Wat maakt het werken met ouderen met verslavingsproblemen zo mooi? Nelly: “Het is altijd een zoektocht: wat is de functie van het middel in iemands leven? En hoe kan iemand verder, ondanks de schade uit het verleden? Ouderen hebben vaak al veel meegemaakt. Het is mooi om samen te kijken naar herstel, stap voor stap.” Sandor vult aan: “Binnen de ouderenpsychiatrie kijken we altijd breed. Niet alleen naar de stoornis, maar ook naar iemands sociale situatie en levensgeschiedenis. Het is mooi om te zien dat mensen weer hoop krijgen dat het wél kan lukken. Dat geeft energie.”